شش گونه گیاهی در معرض خطر در وفس
این تحقیق با هدف شناسایی و معرفی گونههای گیاهی در معرض خطر و انحصاری استان مرکزی، شناسایی رویشگاههای اصلی و تعیین مهمترین عوامل محیطی مؤثر بر این گونهها انجام گردید. ابتدا فهرست گونههای در معرض خطر استان و مناطق پراکنش آنها بر اساس منابع معتبر استخراج گردید. سپس در مطالعات میدانی به بررسی حضور گونههای گیاهی فهرست شده و ثبت اطلاعات عوامل توپوگرافی، خاک و مختصات جغرافیایی هر رویشگاه اقدام شد.
نتایج نشان داد که در استان مرکزی 202 گونه گیاهی در معرض خطر متعلق به 30 خانواده و 98 جنس وجود دارند که 182 گونه از آنها (09/90 درصد) انحصاری فلور ایران میباشند. خانوادههای Papilionaceae (42 گونه) و Asteraceae (34 گونه) و همچنین جنسهای Astragalus (35 گونه) و Cousinia (15 گونه)، بیشترین تعداد گونههای در معرض خطر استان را به خود اختصاص دادند.
از 10 گونه گیاهی انحصاری استان، 6 گونه در وضعیت DD (کمبود اطلاعات)، 3 گونه در وضعیت VU (آسیبپذیر) و 1 گونه در وضعیت LR (کم خطر) قرار دارند. سه گونه موسیر (Allium hirtifolium)، آنقوزه (Ferula Assa-foetida) و بادرنجبویه دنائی (Dracocephalum kotschyi) بهدلیل پراکنش محدود جغرافیایی و برداشت بیرویه در وضعیت EN(در معرض انقراض) قرار دارند. فرمهای رویشی چندسالههای علفی (50 درصد) و بوتهایها و نیمه درختچهایها (21/28 درصد) بهترتیب بیشترین گونههای در معرض خطر را به خود اختصاص دادند. همچنین 67/66 درصد گونههای آسیبپذیر و در معرض انقراض، به فرم رویشی چندساله علفی تعلق داشتند.
66 درصد گونههای در معرض خطر در مناطق کوهستانی (محدوده ارتفاعی بالاتر از 2000 متر) پراکنش دارند و رویشگاههای رشته کوه راسوند (69 گونه)، کوه مودر (35 گونه)، کوه سفیدخانی (23 گونه)، اطراف اراک (22 گونه)، کوه الوند (20 گونه) و کوه لتهدر (17 گونه) بهترتیب بیشترین تعداد گونههای در معرض خطر را در خود جای دادهاند. نتایج نشان داد که عوامل اصلی مؤثر بر گونههای در معرض خطر استان بهترتیب پراکنش بسیار محدود جغرافیایی و عوامل انسانی میباشند.
منبع:"ارزيابي تنوع زيستي گياهان در معرض خطر استان مركزي"، نوراله عبدی، دو فصلنامة علمي-پژوهشي تحقيقات ژنتيك و اصلاح گياهان مرتعي و جنگلي ايران، جلد 16، شمارة 1، صفحة 74-50، 1387.(دانلود کنید، پی دی اف با حجم 300 کیلو بایت)
مطالب مرتبط: