یکی از ویژگی­ها و زیبایی­های وفس، برج و باروهایی است که در چند نقطه پراکنده­اند. بیشتر این برج و باروها، بازمانده قلعه قدیمی وفس هستند. قلعه وفس که دورتادور خانه­ها را در برگرفته بود، دارای 12 برج و 4 درب اصلی بوده است. این قلعه احتمالا تا یک قرن قبل پابرجا بوده و پس از آن به تدریج تخریب شده و در حال حاضر فقط چند برج و تعدادی اسم از آن باقی مانده است.

 به جز برج‌های بازمانده قلعه قدیمی وفس، برج تاریخی دیگری نیز در وفس وجود دارد که در حقیقت زیباترین و مهمترین برج‌های وفس است. این اثر تاریخی در محله­ی «مانْداران» که سابقاً محله‌ی خان‌نشین وفس بود، قرار دارد و در منطقه با نام «برج حاج محمدخان» معروف و مشهور است. دکتر حاج محمدخان دارابی، پزشک حاذق وفس، آخرین صاحب این بنا در دوره خان و رعیتی بوده است و خانه‌ی او که بدون شک زیباترین خانه‌ی وفس می‌باشد(از حیث طراحی داخلی) در کنار این برج قرار گرفته است. برج در سمت شرق خانه و چسبیده به آن قرار دارد. بنابر مطالب ذکر شده در جلد دوم فرهنگ جغرافیایی ایران، برج حاج محمدخان در دوره نادرشاه افشار ساخته شده و حدوداً 300 سال قدمت دارد.

 قسمت‌های داخلی برج

این برج در پنج طبقه ساخته شده است. طبقه چهارم آن با گچ‌بری زیبا و آینه‌كاری‌های بسیار دیدنی كه آثار هنرمندان دوره قاجار را نشان می‌دهد، تزیین شده است. طبقه پنجم که در حکم بام این برج می‌باشد، حفاظی برای طبقه چهارم است تا در مقابل حوادث طبیعی بیشتر مقاوم باشد.

این برج كه قسمتی از سقف آن در سالهای اخیر ریخته است و نیاز به بازسازی دارد از چهار سو برای تماشا و حفاظت از برج نورگیر و كمینگاه دارد؛ درب آن آفتابرو و اُرسی هنرمندانه‌ای از چوب گردو دارد كه  دارای ارزش زیادی است.

آب انبار یا سرد خانه ای در طبقه زیرین برج با آب طبیعی دارد كه از زیر ساختمان سرچشمه می گیرد و به استخر می‌ریزد و پس از اینكه از لبه استخر لبریز می‌شود به كانالی هدایت می‌گردد و به آبراه‌های رودخانه می‌ریزد.

 این برج به همراه خانه فوق‌الذکر، در حال حاضر در اختیار آقای محمود دارابی، یکی از فرزندان دکتر حاج محمدخان قرار دارد. آقای دارابی در چند سال اخیر تعمیراتی کلی را در ساختمان برج و خانه انجام داده‌اند، اما تعمیرات جزئی و هنرمندانه گچ‌بری، آینه‌کاری‌ و درب و پنجره‌های چوبی نیاز به متخصصان هر کدام از این هنرها دارد که به دلیل هزینه بالای آن، تا به حال این نوع تعمیرات صورت نگرفته است.

 همانطور که قبلا در پست‌های مختلف این وبلاگ نوشتم، سازمان میراث فرهنگی استان مرکزی به منظور تاسیس خانه‌ی مردم شناسی وفس و انجام تعمیرات و حفاظت و نگهداری بنا و همچنین ثبت برج و خانه‌ی کنار آن جزو آثار تاریخی استان، تا کنون چندین مرتبه پیشنهاد خرید خانه و برج را به آقای دارابی ارائه کرده‌اند که متاسفانه به دلایل نامشخص، مورد موافقت ایشان قرار نگرفته است.

 در زیر تصاویری از نمای بیرونی برج را مشاهده می‌نمایید. البته این تصاویر فقط طبقات سوم، چهارم و پنجم را نشان می‌دهد و دو طبقه زیرین به دلیل احاطه شدن توسط ساختمان خانه، قابل مشاهده نمی‌باشد. همچنین در ادامه تصاویری نیز از گچ‌بری و آینه‌کاری‌های طبقه چهارم نمایش داده می‌شود.