کتاب روح ایمان
نمایش اطلاعات کتاب:
نام کتاب: روح ایمان در شناخت حقیقت نفس و روح انسان
نویسنده: حضرت آیت الله العظمی شیخ عبدالنبی عراقی(ره)
تحقیق و تعلیق: حجت الاسلام و المسلمین ناصر باقری بیدهندی
نوبت چاپ: سوم؛ نوبت اول چاپ ویرایش جدید
تعداد صفحات: 583
قطع: وزیری
تیراژ: 3000 نسخه
سال نشر: 1382
محل نشر: تهران
ناشر: بنیاد پژوهشهای علمی فرهنگی نورالاصفیاء
شابك: 3- 29- 5927- 964
قیمت: 2500 تومان
چکیده کتاب:
مباحثی است در بیان حقیقت و ماهیت نفس و روح با استناد به قرآن و انجیل. نویسنده شناخت نفس را مقدمه شناخت خدا و در نتیجه سعادت و فلاح ابدی میداند و با استناد به قرآن و حدیث و دیدگاه مذهب به تحلیل حقیقت نفس، فطرت الاهی، میثاقهای عالم ارواح، عالم ذر، چگونگی خلقت ارواح پرداخته و نتیجه گرفته است كه ارواح قبل از اجسام آفریده شدهاند. سؤال قبر، سرنوشت ارواح پس از مرگ، زیارت قبور، بقای روح و نفس و عالم برزخ از جمله مباحثی است كه با استناد به قرآن و اناجیل مختلف و کتابهای پیامبران گذشته نگاشته شده است.
این کتاب به زبان فارسی است، سعی شده است از جنبه های مختلف به موضوع کتاب پرداخته شود و عقیده ی نصوص ادیان الهی و دانشمندان و حکمای الهی بیان گردد. بیشتر کتاب را نقل اقوال و متون تشکیل می دهد و نویسنده با عناوین « فائدة» مطالبی از خود می افزاید. آیات قرآن به صورت متن و ترجمه آمده و در مورد روایات و احادیث، به نقل و ترجمه ی آنها اکتفا شده و محقق در پاورقی آدرس آیات و روایات را ذکر کرده است. متن کتاب در صفحه ی ۵۲۷ به پایان می رسد و پس از آن، ۵۵ صفحه فهرست های: مطالب کتاب، اعلام، آیات قرآنی، اشعار فارسی، اشعار عربی و منابع تدوین و تحقیق کتاب مشاهده می شود. بیشتر عناوین خرد و کلان کتاب توسط محقق، تاسیس و یا تکمیل شده و متن کتاب بدون ویراستاری جدید عرضه شده است.
پیشگفتار مؤلف شامل اظهار عقاید دینی و اعتراف نویسنده بر کمالات پیامبر(ص) و اشرفیت حضرت علی(ع) و منزلت امامان و عصمت ایشان و بیزاری از مذاهب فاسده و شهادت به مرگ، برزخ و قیامت و بیان ویژگی های غیبت امام(عج) و نیابت او و مدعیان دروغی می باشد.
در مقدمه ی کتاب، سه مطلب آمده است که در مطلب نخست، پنج دلیل در علت نگارش کتاب و سپس مقدمه چینی جهت مطلب دوم به چشم می خورد.
مطلب دوم که به ذکر ادله ی وجوب شناختن نفس می پردازد، شامل یازده دلیل است با عناوین: وجوب شناختن خداوند، لزوم جلب منافع برای نفس، لزوم تزکیه نفس، ضرورت اندیشیدن در نفس، ضرورت علم در اصول دین، لزوم دفع خوف و سخنی از نفس، راه شناخت مصالح و مفاسد، چراغی برای تاریکی ها، تشخیص ملایمات و منافرات و جلب رضایت حق، راهی برای شناخت موضوعات، ضرورت وجدانی خودشناسی.
در مطلب سوم با عنوان« خطابه» نصایحی را برای خواننده درباره ی مرگ و پس از آن و نعمت های اخروی و شناخت ریشه ی سعادت و شقاوت و داستان بلبل شوریده و مور عاقبت اندیش را می آورد.
پس از این بخش، وارد بخش اصلی کتاب می شویم که در برگیرنده ی سه گفتار است. غرض اصلی از گفتار نخست، ذکر سخنان بزرگان ادیان و مذاهب درباره ی حقیقت نفس ناطقه ی انسان است.
در پایان گفتار نخست، از مجموعه ی سخنان منقول، ظهور علت تامه برای قطع وجدانی را نتیجه می گیرد. در گفتار دوم، در چهار فصل به چهار دلیل اجماع، سنت، قرآن و عقل، درباره ی حقیقت نفس می پردازد و سپس خاتمه ای با عنوان « مطالبی از دیگر کتاب های آسمانی» دارد.
نویسنده برای اثبات تواتر روایاتِ خلقت ارواح، دو هزار سال پیش از خلقت اجساد، ۲۶روایت شیعی نقل می کند و در طایفه ی دومِ روایات متواتر، الفت ارواح قبل از آوردن به این عالم را با پانزده روایت به تواتر می رساند و در میان آنها« فایده » ای در ارتباط فقر با دوستان امیرالمؤمنین دارد. در طایفه ی سوم روایات چهار حدیث در معنای « فطرت الهی» دارد و در طایفه ی چهارم با ده روایت، بر سعادت و شقاوت قبل از خلقت،ادعای تواتر معنوی می کند. در طایفه ی پنجم تواتر روایات بر میثاق الهی با ارواح در عالم ذر را اثبات می کند. طایفه ششم روایات نیز شامل چهارده حدیث در خلقت پیامبر(ص) و یا با ائمه(ع) است و طایفه ی هفتم بیست حدیث در خلقت ارواح قبل از اجساد دارد و فوایدی از مؤلف در لابه لای آن به چشم می خورد. نویسنده در طایفه ی هشتم، بیست و نه روایت در باب عناوین مختلف راجع به حقیقت، ذات، روح و نفس آدمی جمع آوری نموده است که بر دو مسئله، تواتر اجمالی و معنوی دارند. در طایفه ی نهم، چهارده فقره از دعاهای معصومین(ع) در باب خلقت ارواح قبل از اجساد ذکر شده است.
در فصل سوم، با چهارده آیه از قرآن کریم بر خلقت ارواح و نفوس قبل از اجساد و ابدان آنها، استدلال می کند. در فصل چهارم، شش دلیل عقلی بر مدعا به چشم می خورد.
در خاتمه ی گفتار دوم، عباراتی از کتاب های آسمانی را بر می شمرد: انجیل های برنابا، متی، یوحنا، لوقا، نامه ی رسولان؛ تورات(صحیفه ی آدم، صحف ایوب، داود، سلیمان و ...)؛ سپس تتمه ای در شبهات این بحث می آورد(یازده شبهه و پاسخ آنها)
گفتار سوم در « بقای انسان پس از خرابی بدن» است، شامل چهار فصل درباره ی چهار دلیل: اجماع جدید، سنت و اخبار، آیات(۱۷ آیه) و ادله ی عقلیه(۱۲ دلیل عقلی برای اثبات بقای روح) و نیز خاتمه ای در استدلال به سایر کتب آسمانی یعنی اناجیل خمسه و تورات و زبور.
در فصل استدلال به روایات، مؤلف روایات بسیاری را در دوازده باب(طایفه) طبقه بندی می کند با این عناوین: روایات بیان جسد مثالی، سؤال قبر، زیارت مردگان و احسان در حق آنها، زیارت بزرگان، حالات ارواح مؤمنان پس از مرگ، آنچه بر ارواح کفار می گذرد، جایگاه ارواح مؤمنان پس از مرگ، تجسم اعمال، حقیقت مردن و شرح آن، بقای روح و نعمت ها و عذاب، محل نگهداری کودکان و مؤمنان و کفار، عالم برزخ و احوال آن.
نویسنده، در هفتاد صفحه ی پایانی کتاب، عناوین مربوط به بحث را آورده است؛ از جمله در عنوان« خاتمه» ۴۲ وجه در توضیح حدیث مشهور« من عرف نفسه فقد عرف ربه» ذکر می کند و در عنوان« نتیجه ی سخن» جهات عظمت معرفت نفس و راه های رسیدن به آن را ذکر می نماید و در پایان، مطالبی تحت دو عنوان« جهان قهرمان، پوریای ولی کیست؟» و« وصیت» دارد.
در صحبتی که با حجت الاسلام رستگار، مسئول بنیاد نور الاصفیاء که ناشر این کتاب است، داشتم، ایشان گفتند که از ۳۰۰۰جلد اولیه، تنها حدود ۱۰۰ نسخه باقی مانده است، این نسخ باقی مانده در محلی در قم نگهداری می شود. دوستانی که مایل به تهیه این کتاب هستند هر چه زودتر به بنده ایمیل بزنند تا طریقه تحصیل این کتاب را به آنها بگویم.
منابع:
۱) قاسم شیر جعفری؛ دو ماهنامه آینه پژوهش، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی قم؛ سال چهاردهم؛ شماره ششم؛ بهمن- اسفند ۱۳۸۲.
2) پایگاه الکترونیکی دانشکده علوم حدیث
3) فصلنامه کتاب های اسلامی(شماره 440)
مطالب پیشین: آیت الله العظمی شیخ عبدالنبی عراقی وفسی