قصه های عامیانه وفسی (Vafsi Folk Tales)
|
داستان های قومی وفسی، همراه با سی دی صوتی
24 داستان با گویش گورچانی از زبان وفسی آوانویسی، ترجمه و شرح و توضیح از دونالد استیلو
بیان شده توسط غضنفر محمودی و مشهدی مهدی جمع آوری شده توسط لورنس اِلوِل- سادِن
یک کتاب و دو عدد سی دی انتشارات رآیکرت آلمان زبان انگلیسی سال 2004 م. 288 صفحه 750 گرم؛ ابعاد کتاب: 5/24 سانتیمتر جلد کتاب: پارچه کتان شابک: 5-423-89500-3
قیمت 88 یورو
|
Vafsi Folk Tales, w. Audio-CD Twenty Four Folk Tales in the Gurchani Dialect of Vafsi. Transcribed, translated and annotated by Donald L. StiloNarrated by Ghazanfar Mahmudi and Mashdi Mahdi. Collected by Lawrence P. Elwell-Sutton
Artikeltyp: Buch REICHERT Ln: Englisch 2004. 288 p. |
همانطور که در این پست نوشته بودم، پروفسور دونالد استیلو، استاد برجسته بین المللی زبانشناسی، تا کنون تحقیقات گسترده ای پیرامون گویش وفسی انجام داده است که نتیجه ی این تحقیقات و پژوهش ها، تالیف و انتشار مقالات و کتاب ها و همچنین شرکت در کنفرانس ها و همایش های علمی زبانشناسی در رابطه با گویش وفسی بوده است. کاملترین و جامع ترین اثری که ایشان تا به حال در مورد گویش وفسی منتشر کرده اند، مجموعه ای تحت عنوان «قصه های عامیانه وفسی» می باشد. این مجموعه که شامل یک کتاب و دو عدد سی دی صوتی است در سال 2004 انتشار یافت. دکتر استیلو در سال 2003 میلادی، در مقاله ای با عنوان « پروژه ای جدید در رابطه با فولکلور و گویش های ایرانی »(New Project on Iranian Folklore and Dialects)، مراحل تهیه و تولید این مجموعه را به طور کامل شرح می دهد. این مقاله که به زبان انگلیسی می باشد هم اکنون بر روی سایت شرکت آلکس (یکی از حامیان اصلی مالی این پروژه) قرار دارد که می توانید ملاحظه بفرمایید.
به دلیل اهمیت موضوع و همچنین راحتی کار خوانندگان وبلاگ، متن این مقاله را ترجمه کردم که در ادامه می توانید آن را ملاحظه بفرمایید. از همشهریان عزیز وفسی خواهش می کنم که حتماً متن مقاله را تا انتها بخوانند و نظرات خود را از بنده و سایر خوانندگان وبلاگ دریغ نفرمایند.
متن ترجمه شده ی مقاله:
تحقیقات جدیدی بر روی زبان های ایرانی که هم به بعد زبانشناسی و هم به بعد فولکلور و فرهنگ قومی می پردازد توسط « دکتر دونالد استیلو »(Dr. Donald L. Stilo) و در« موسسه ماکس پلانک آلمان » (Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology) انجام شده و به زودی تحت عنوان « قصه های عامیانه وفسی» (Vafsi Folk Tale)، توسط « انتشارات رآیكِرت ویرلگ »(Reichert Verlag) در شهر « ویسبادن » آلمان (Wiesbaden) به چاپ خواهد رسید. این مجموعه توسط « پروفسور اُلراك مارزوف» (Professor Ulrich Marzolph) در« بخش دایره المعارف داستان ها »(Enzyklopädie des Märchens) از « آکادمی وسِنسْ کَفتِن »(Akademie der Wissenschaften) در شهر« گیتینگن »(Göttingen) ویرایش شده و ایشان یادداشت هایی در زمینه فولکلور به آن افزوده اند.
به خاطر حمایت های سخاوتمندانه ی مالی « شرکت آلِكس »(ILEX Foundation) هم اکنون این امکان وجود دارد تا دیسک صوتی دیجیتالی نیز به همراه این مجموعه از داستان های وفسی انتشار یابد.
این مجموعه حاوی 24 داستان قومی است كه در آگوست سال 1958 میلادی و در ایران، توسط پژوهشگر برجسته انگلیسی « لورنس اِلوِل- سادِن »(Laurence Elwell-Sutton) بر روی نوار کاست ضبط شده است.
این داستان ها توسط دو گوینده محلی با« گویش گورچانی از زبان وفسی »(the Gurchani dialect of Vafsi) بیان شده است، یکی « غضنفر محمودی » و دیگری« مشهدی مهدی » که در آن زمان به ترتیب 16 و 60 سال سن داشتند. هر دو سخنگو اهل روستای گورچان که تقریباً در 89 کیلومتری شمال اراک قرار دارد، بودند. طول زمان مکالمات ضبط شده نیز در حدود 4 ساعت است که به طور مساوی بین هر دو سخنگو، تقسیم شده است و به طور کلی در حدود 15000 لغت را در برمیگیرد.
تحقیقات و آماده سازی این مجموعه توسط « سازمان دویسچ فورسچ گیمینسچفت »(Deutsche Forschungsgemeinschaft) از طریق جایزه ای که به « پروفسور مارزوف »(Professor Marzolph) در « بخش دایره المعارف داستان ها» (Enzyklopädie des Märchens) اعطا کرده بود، پایه ریزی گردید. دکتر استیلو كه در بین سال های 1963 تا 1976 و به مدت 5 سال در ایران بر روی گویش وفسی كار كرده بود در سال 1997 به این پروژه ملحق شد. وظیفه ی استیلو این بود كه با استفاده از داستان های ضبط شده و همچنین یادداشت های « پروفسور لورنس اِلوِل- سادِن »(Professor L. P. Elwell-Sutton)، اولا" داستان های وفسی را آوانویسی و ترجمه كند و سپس گرامر زبان وفسی را تهیه نماید.
پیشینه پروژه وفسی
بعد از فوت « پروفسور لورنس اِلوِل- سادِن »(Professor L. P. Elwell-Sutton) در سال 1984، مجموعه گرانبهای نوارهای ضبط شده او در طی سال ها در ایران، توسط همسر خیرخواه او « خانم آلیسون اِلوِل- سادِن »(Mrs. Alison Elwell-Sutton) به« پروفسور مارزوف » سپرده شد. این مجموعه بزرگ از داستان ها، بیشتر شامل متریال های زبانشناسی و فولکلور به زبان فارسی بود ولی همچنین شامل 24 داستان به زبان وفسی به همراه دفترچه یادداشتی پیرامون آوا نویسی و ترجمه این داستان ها توسط « پروفسور اِلوِل- سادِن » نیز بود. این یادداشت ها نشان می داد که« پروفسور اِلوِل- سادِن » برای ترجمه داستان ها، تلاش و کوشش زیادی انجام داده اند. من فکر می کنم به دلیل پیچیدگی گرامر وفسی و همچنین به دلیل آشنا نبودن ایشان با این زبان، « اِلوِل- سادِن » هرگز نتوانست آنها را به صورت قابل فهمی بازنویسی كند و یا در حدی قابل فهم باشد كه بتوان آن را چاپ كرد. به همین دلیل او این داستانها را تا آخر عمرش به صورت نیمه كاره رها كرد .
وفسی و گورچانی
وفسی یکی از « زبانهای شمال غربی ایران »(Northwest Iranian language) می باشد. این مجموعه شامل هفت زیر گروه می باشد( تاتی، كردی، گورانی، زازكی/ دیملی، كاسپین[گیلكی و مازندرانی]، فلات مرکزی و بلوچی ) كه تعداد بسیار زیادی از زبانها را در بر می گیرند؛ همه این زبانها دارای قدمت احتمالی 2800 ساله و از زبان های جنوب غربی ایران(كه فارسی را نیز شامل می شود) مجزا می باشند.
وفسی به « زیر گروه تاتی»(Tatic subgroup) تعلق دارد و در چهار روستا در غرب مرکز ایران با آن صحبت می شود؛ محلی مابین همدان، ساوه و اراک كه تقریباً با فاصله مساوی از این سه شهر قرار دارند. نام های این چهار روستا عبارتند از وفس، چهرقان، گورچان و فرك، و در حال حاضر حدوداً 20000 نفر با این زبان صحبت می کنند. همچنین هم اکنون، بسیاری از آنها وفس را ترك كرده و در تهران(در درجه اول) زندگی می کنند.
در اینجا به منظور نشان دادن یگانگی زبان وفسی، یک مثال ساده با استفاده از اساسی ترین لغات، آورده شده است. تفاوت ها كاملا" واضح می باشد حتی برای کسی كه فارسی نمی فهمد:
روش و شیوه انجام پروژه و تحقیقات
پروژه « قصه های عامیانه وفسی »، در سال های 1997 تا 2000 در دانشگاه « گیتینگن »(Göttingen) در حال اجرا بود. در ابتدا یادداشت های دستی « اِلوِل- سادِن »، به طور تدریجی به فایل های متنی بر روی کامپیوتر تبدیل شدند. مرحله بعدی مقایسه این یادداشت ها با داستان های ضبط شده بود تا از طریق تکرار كردن نوار، اصلاحات و پالایش های ضروری صورت گیرد و ویرایش های لازم در نتیجه سرعت بیان دو سخنگو انجام شود. پس از آن، استیلو به کار بر روی داستان ها پرداخت و تا حد 95 درصد، آنها را تصحیح و کامل نمود؛ واضح است که 5 درصد باقی مانده فقط با کمک افراد و سخنگویان محلی قابل پردازش و تصحیح بود.
مرحله بعدی عبارت بود از، دعوت یک سخنگوی محلی از روستای وفس تا در زمینه این داستان ها به استیلو کمک کند. این کار در ژولای سال 2000 انجام شد و دو جلسه که هر کدام سه و نیم روز بود برگزار گردید. هنوز هم نکات و موارد نامفهومی در گویش وفسی وجود دارد كه حتی سخنگوی محلی نیز نمی تواند آن را حل كند، با این وجود رونوشت و ترجمه ها هم اکنون آماده چاپ هستند و مجموعه نهایی به همراه دیسک فشرده صوتی مربوط به متن ها، انتشار خواهد یافت.
این داستان های قومی با گویش وفسی از هر دو جهت فولکلور و زبانشناسی بسیار با ارزش می باشند. هدف، دستیابی به یك ترجمه بود كه تا حد امکان به لغات وفسی و گرامر ساختاری این گویش نزدیک باشد تا از این طریق منبعی برای زبانشناسان و ایرانشناسان علاقه مند به مطالعات زبانشناسی فراهم شود و همینطور اجازه می دهد به علاقه مندان مطالعات فولکلور و فرهنگ قومی، تا به اندازه کافی به گرامر و سنخ شناسی داستان ها و همچنین به منظور و یا مفهوم اخلاقی داستان ها دسترسی داشته باشند و یا به سوی سایر ویژگی های موجود در داستان ها گرایش یابند.
مجموعه ی « داستان های قومی وفسی » در حقیقت اولین مجموعه از دو مجموعه ی پروژه شده در این زبان می باشد. مرحله ی بعدی انتشار کتابی تحت عنوان « گرامر زبان وفسی » می باشد. این کتاب در برگیرنده شرح و توضیح گسترده و جامع گرامری از زبان وفسی می باشد. پیش نویس این کتاب كه بالغ بر 900 صفحه است، هم اکنون آماده شده است. گرامر این کتاب در درجه اول بر مبنای گویش وفس و در درجه دوم بر مبنای گویش گورچان می باشد. این ترجیح و تفاوت از اینجا ناشی می شود که من به مدت 5 سال، به طور گسترده و عمیقتر و از طریق ارتباط مستقیم با تعداد زیادی از افراد و سخنگوهای محلی از روستای وفس، بر روی گویش وفسی کار کرده ام. من به افراد و سخنگو های محلی از گورچان دسترسی نداشتم و کل اطلاعات من از گویش گورچانی، محدود به همان چهار ساعت مکالمه ای بود که در بالا توضیح دادم.
من به آینده می نگرم و انتظار دارم کتاب گرامر در سال 2004 چاپ شود.
دونالد استیلو
پایان مقاله
دو مطلب:
1) قبلاً شنیده بودم که آقای عباس رضا خان دارابی با دعوت یکی از دانشگاه های اروپایی، به آن دانشگاه رفته و با گویش وفسی با دانشجویان و اساتید صحبت کرده است، به احتمال خیلی زیاد منظور دکتر استیلو از سخنگوی محلی، همین آقای دارابی می باشد.
2) متاسفانه کتاب گرامر وفسی که دکتر استیلو انتظار چاپ آن را در سال 2004 داشت، فعلاً چاپ نشده است. ایشان در جواب نامه ی ما(من و برادرم) نوشته بودند که هم به دلیل مشکلات مالی و هم مشکلات فنی و علمی، فعلاً این کتاب چاپ نشده است.
تعدادی از سایت های فروشنده ی مجموعه«قصه های عامیانه وفسی»
1) سایت buecher (آلمانی) 2) سایت kastadt (آلمانی)
مطالب پیشین: پروفسور دان استیلو و گویش وفسی
جواب به نظرات نظر
آقای حیدری!، من هم خیلی دوست دارم یک نسخه از این مجموعه را داشته باشم. ولی مشکل، نحوه ی تهیه آن می باشد؛ بعید می دانم ما که در ایران هستیم بتوانیم از طریق اینترنت آن را تهیه کنیم. البته هستند کتاب فروشی های بزرگی(در تهران) که حاضرند این کتاب را در کشورهای دیگر تهیه کنند و با قیمتی بالاتر آن را در ایران تحویل دهند. در هر حال اگر هستند دوستانی که تمایل به تهیه این مجموعه دارند به بنده اعلام کنند تا اگر راه حلی پیدا شد به آنها اطلاع دهم(البته آقای حیدری، فکر می کنم شما که در دوبی تشریف دارید راحت تر از ما بتوانید این مجموعه را تهیه کنید).
متن اصلی مقاله
Publications - Donald L. Stilo on a New Project on Iranian Folklore and Dialects
A new work on Iranian languages, linguistics, and folklore, entitled Vafsi Folk Tales, by Dr. Donald L. Stilo, presently at the Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology, is forthcoming from Reichert Verlag, Wiesbaden. The volume was edited and provided with additional annotations on the folklore by Professor Ulrich Marzolph of the Enzyklopädie des Märchens of the Akademie der Wissenschaften zu Göttingen. With generous financial support from the ILEX Foundation, it is now possible to prepare a digitally remastered audio compact disc to accompany this collection of Vafsi tales.
The volume consists of 24 folk tales collected in Iran in August 1958 by the eminent British scholar, Laurence Elwell-Sutton, on a reel-to-reel tape recorder. The tales were narrated on these tapes by two speakers of the Gurchani dialect of Vafsi, Ghazanfar Mahmudi and Mashdi Mahdi, who were then respectively 16 and about 60 years old. The two speakers were from the village of Gurchan, some 89 kilometers north of Arak. The actual recording covers approximately 4 hours of spoken Vafsi, about equally divided between Mahmudi and Mahdi, for a total of some 15,000 words.
The research for and preparation of this volume was funded by the Deutsche Forschungsgemeinschaft through a grant awarded to Professor Marzolph at the Enzyklopädie des Märchens. Dr. Stilo, who had conducted five years of linguistic fieldwork in Iran on Vafsi, extended over a period from 1963 to 1976, joined the project in 1997. Stilo’s task was to use the recordings and Professor L. P. Elwell-Sutton’s notes to transcribe and translate the Vafsi tales and then to write a grammar of the language.
A History of the Vafsi Project
After the death of Professor Elwell-Sutton in 1984, his rich collection of materials tape-recorded in Iran over the years was entrusted to Professor Marzolph through the generosity of his widow, Mrs. Alison Elwell-Sutton. This large collection of invaluable folkloric and linguistic material consists predominately of folk tales narrated in Persian, but also includes 24 tales in Vafsi as well as the notebook containing Elwell-Sutton’s diligent efforts at transcribing these tales. Because of the complexity of Vafsi grammar and since he was not familiar with the language, I assume Elwell-Sutton never felt the tales were completely intelligible or that they were transcribed accurately enough to be publishable. As a result, they were left as an unpublished draft at the time of his death.
Vafsi and Gurchani
Vafsi is a Northwest Iranian language. This group consists of 7 subgroups – Tatic, Kurdish, Gurani, Zazaki/Dimli, Caspian (Gilaki and Mazanderani), Central Plateau, Baluchi) – and include a multiplicity of languages, all of which have a probable time depth of ±2800 years separation from Southwest Iranian (which includes Persian), even though both branches are in the Iranian language family. Vafsi belongs to the Tatic subgroup and is spoken in four villages in west central Iran, located between Hamadan, Saveh, and Arak, almost equidistant from these three cities. The names of the four villages are Vafs, Chehreqan, Gurchan, and Fark, and the language has an estimated total of some 20,000 speakers, many of whom now reside outside of Vafs, primarily in Tehran.
To convey just a flavor of the uniqueness of Vafsi, here is one simple sentence using only very basic words. The differences should be obvious even to someone who does not understand Persian:
Methodology and Procedures
The Vafsi Folk Tales Project was conducted in Göttingen from 1997 to 2000. First, Elwell-Sutton’s handwritten transcriptions were gradually converted to word-processing documents on a computer directly from his notes. The next stage consisted of comparing these transcriptions with the actual recorded material, through untold replays of the tapes, in order to make the necessary corrections and refinements from the often rapid narrations of the two speakers. After Stilo had reworked the tales to about 95% accuracy, it became clear that the last 5% would have to be corrected and completed with the help of native speakers of Vafsi.
The next step was to invite a native speaker from the village of Vafs to assist Stilo with the Elwell-Sutton folk tales. This stage of the work was conducted in early June, 2000, and consisted of two sessions of about three and a half days each. While there are still some problem points in the Vafsi narrations that even a native speaker could not figure out, the transcriptions and translations are now ready to go to press and the finalized volume will be published with the compact disc of the audio recordings of the texts to accompany the volume.
These folk tales in Vafsi will be valuable both for their folkloric as well as their linguistic content. The aim was to attain a translation that would remain as close as possible to the Vafsi words and structures in order to make the texts available to linguists and Iranists interested in linguistic issues and still allow those interested in the folkloric issues adequate access to the structure and typology of the tale, the goal or moral of the tale, or attitudes towards different issues addressed in the tales.
The present volume of Vafsi folk tales is the first of two projected volumes on this language. Future publication will include next A Grammar of Vafsi, a comprehensive grammatical description of Vafsi, the draft version of which is now completed and is approximately 900 pages in length. The Grammar is based primarily on the dialect of Vafs and secondarily on that of Gurchan. The difference in precedence given to the two dialects stems from a much deeper and broader familiarity with the former dialect based on five years of direct fieldwork I conducted with various native speakers from the village of Vafs. No direct access to native speakers of Gurchani was available to me and materials on this dialect are restricted exclusively to the four hours of recorded materials described above. I am looking forward to seeing the Grammar through press by 2004.
Donald L. Stilo