کک های موجود در وفس

به طور کلی رعایت تمیزی و بهداشت در محیط های روستایی به دلایل کمبود امکانات، آگاهی کم و فعالیت­های خاص زندگی روستایی مشکل می­باشد. در محیط های روستایی معمولا حیوانات اهلی که یکی از منابع اصلی انواع آلودگی­ها می­باشند در قسمتی از خانه که فاصله زیادی با محل زندگی انسان ندارد، نگه داشته می شوند. به دلیل صنعتی نبودن دامداری در اکثر روستاهای ایران، انسان­ها مجبورند هر روز چندین ساعت از وقت خود را در ارتباط نزدیک و مستقیم با حیوانات اهلی سپری کنند که همین مدت کافی است تا انواع حشرات، انگل­ها و ویروس­های آلوده موجود در محل نگهداری حیوانات اهلی، به آن­ها منتقل شده و از این طریق به محیط­های انسانی نیز وارد گردد.

 

در وفس همانند سایر محیط های روستایی، انواع و اقسام حشرات و جوندگان مضر و سودمند وجود دارد. در این پست قصد دارم در مورد یکی از حشرات بسیار موذی و آزاردهنده که متاسفانه به طور گسترده در اکثر خانه­های وفس وجود دارد، صحبت کنم. این حشره از گونه «کَکْ» ها می­باشد و وفسی­ها در زبان خود به آن «کِکَ» می­گویند.

 

کک(Flea)

کک­ها از دسته حشرات بدون بال هستند و به انواع بسیار گوناگونی همچون «کَک سگ»، «کَک گربه»، «کَک پرندگان»، «کَک انسانی» و ... تقسیم می­شوند. تقسیم بندی کک ها با توجه به میزبان آن­ها و همچنین شکل ظاهری­شان صورت می­گیرد.

 به طور کلی اجزاء مختلف یک حشره کک عبارتست از:

 

بخش­های بدن	پا	شاخک	بال
سر، سینه، شکم	سه جفت	یک جفت	ندارند

 

تفاوت عمده انواع کک در قسمت سر می­باشد. در شکل زیر این تفاوت به خوبی نشان داده شده است:

 

 

 

کک­ها اندازه­ای بسیار کوچک در حدود 1 تا 4 میلی­متر(بسته به نوع) دارند. رنگ آن­ها از قهوه­ای تیره تا کاملا سیاه متغیر است و چرخه­ی دگرگونی کاملی دارند. آن­ها بال­های خود را در چرخه تکامل از دست می­دهند در عوض به کمک پاهای نیرومند و محکم خود می­توانند حدود 30 سانتی­متر به طور طولی و 20 سانتی­متر به صورت عرضی پرش نمایند. پاهای کک پوشیده از مو است و از سه بند کوتاه تشکیل شده است.(ترجمه)

 

کک­ها آرواره­های مَکش تیز و قدرتمندی دارند که خون میزبان را به وسیله­ی آن می­مکند. طریقه عمل کک در سطح پوست بدین صورت است که پیش از هر چیز چندین بار سعی مى­كند تا جاى مناسبی را براى خود پيدا كند. حشره بايد لوله نوشابه خود را روى يكى از هزاران مويرگ خونى كه در زير پوست هستند، قرار دهد. سپس همچون دراكولا مدت دو تا پنج دقيقه از خون قربانى مى نوشد و هر بار نيشش را جاى ديگرى فرو مى برد و اين كار را تكرار مى كند تا آن كه كاملاً سير شود. حيوان در يك بار حركت بر روى پوست در طى چهار وعده غذايى تا ۱۵ بار خون مى­مكد(منبع). حشره ماده پس از خوردن خون از نظر جنسى بسيار فعال مى­شود و شروع به تخم­گذاری می­کند و در هر مرتبه 4 الی 8 تخم می­گذارد. یک کک ماده طی عمر خود چند صد تخم می­گذارد. تخم­ها به رنگ روشن، کروی یا بیضی و در حدود 0.5 میلی­متر طول دارند. حشره ماده در مکان زندگی میزبان و معمولا در جاهایی همچون داخل شکاف کف اتاق، در زیر لبه­های فرش، محل نگه­داری دام، در کنار فضولات انسانی و حیوانی تخم­ریزی می­کند. تخم­ها در صورتی که نابود نشوند بین 6 تا 12 روز به بار نشسته و لاروْکَک  از تخم خارج می­شود. این کرم بعد از تغذیه از فضولات اطراف خود، پیله­ای به دور خود می­تند و پیله کرم بعد از حدود چند هفته به یک حشره بالغ تبدیل می­شود.(ترجمه)

 

 

 

کک­هایی که در خانه­های وفس وجود دارد از نوع «کَک انسانی»(human flea) می­باشد. در ادامه، مطالب و تصاویری از این نوع کک آورده می­شود.

کک­ها انگل­های خون­خوارهستند بنابراین گزش و تغذیه آنها از خون باعث خارش شدید و در مواقعی باعث عفونت پوست می­گردد. کک­های انسانی برخلاف کک­های حیوانی، کار گزیدن پوست را در تمام نقاط بدن انجام می­دهند. در محل گزیدگی، برآمدگی کوچک قرمزرنگی که یک هاله­ی کم­رنگ­تر آن را در برگرفته ایجاد می شود اما هیچ­گونه ورمی در محل آن بوجود نمی­آید. در نتیجه واکنش طبیعی بدن، محل گزیدگی دچار خارش می­گردد و هر چه بیشتر خارانده شود احساس درد بیشتری ایجاد می­کند که در نهایت ممکن است محل آن زخم شده و خون جاری گردد. محل گزیده شده بلافاصله ایجاد سوزش می­کند و به تدریج بر سوزش آن افزوده می­گردد که به طور متوسط تا یک هفته سوزش آن ادامه دارد. مقدار سوزش بیشتر از همه به قربانی بستگی دارد. مثلا بچه­ها درد و سوزش بیشتری را نسبت به بزرگسالان تجربه می­کنند و حساسیت بیشتری نشان می­دهند.

برای کاستن از درد و خارش محل گزیدگی باید محل آن را خنک کرد که این کار را می توان با مالیدن موادی همچون وازلین، جوهر نعناع خشک، کافور و یا تکه­ای یخ بر روی قسمت گزیده شده، انجام داد. اشخاصی که حساسیت بسیار بیشتری دارند میتوانند از پادزهر استفاده نمایند.

برای از بین بردن کک­های بالغ و همچنین لاروها باید در درجه اول محیط اطراف خود را پاکیزه نگه داریم. می­توان به کمک جاروبرقی تمام گوشه کنارهای اتاق را جارو و تمیز کرد. در صورتی که آلودگی شدید باشد لازم است تمام قسمت­ها با سموم مناسب و بی خطر، سم پاشی شود(دوره زندگی کک­ها درمحیط بیرون خانه مخصوصا در آب وهوای سرد محدود می­باشد). همچنین اگر احتمالا کک بر روی بدن یا داخل لباس­ها وجود دارد، لازم است لباس­ها با پودرهای شوینده شسته شود و همچنین سطح بدن نیز باید با آب و صابون به طور مناسب شستشو گردد.

 

اگر ککی را گرفتید بلافاصله نابودش کنید چون برخلاف حشراتی که بدون بال هستند به سرعت می پرد و برای بار دوم نمی­توانید آن را ببینید. برای نابود کردن یک کک، ابتدا آن را به شدت بین انگشتان خود بمالید تا له شود و سپس بدنش را چند قسمت کنید(!).

معمولا ساکنان وفس به دلیل تماس هر روزه با این کک­ها، به آن­ها عادت کرده­اند و مشکل و ناراحتی خاصی در این رابطه برای آن­ها وجود ندارد اما کسانی که برای گردش و تفریح از شهر به وفس می­روند، در صورتی که در محیط­های مستعد وجود انبوه کک(همچون طویله گوسفندان و خانه­های کثیف)، حضور پیدا کنند، بدنشان مورد هجوم کک­ها قرار گرفته و به خارش می­افتد.

 

چند ماه قبل که به وفس رفته بودم به کمک یک پارچه سفید(که روی زمین پهن شده بود) و با سعی و کوشش بسیار توانستم سه عدد کک بگیرم و بعد از کشتن آن­ها، تصاویری تهیه کنم. بعضی از این تصاویر را می­توانید در زیر مشاهده کنید. 

 

 

 

 

 

 

با توجه به اندازه کبریت می توانید طول کک را تخمین بزنید