استان مركزی همان عراق یا عراق عجم در گذشته است (اراك تا سال 1316 به همین نام خوانده می شد) كه به ناحیه و سرزمین وسیع بین همدان و اصفهان اطلاق می گردیده و دشت وسیع فراهان از خورهه در نزدیكی محلات واقع در شرق اراك تا كمیجان[وفس] در شمال غرب اراك تنها بخشی از این سرزمین كهن و شش هزار ساله به حساب می آمده و می آید (سبك عراقی در ادبیات متعلق به ناحیه اراك است) با این همه، استان مركزی سرزمین فرزانگان و زادگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و بزرگان ایران زمین چون میرزا تقی خان امیركبیر، قائم مقام فراهانی، پرفسور دكتر محمود حسابی و صدها فرزانه دیگر است.

با این وجود چندی است از سوی افراد و كانون های خاص در مناطق پیرامونی مورد تعرض و بد اندیشی قرار گرفته و هراز چند گاهی سودای تقسیم استان و جدا نمودن پاره ای از مناطق این سرزمین یكپارچه و پر افتخار را در سر می پرورانند. غافل از اینكه پاره پاره كردن این مجموعه به هم پیوسته غیرممكن بوده و نتیجه ای جز رسوایی و ننگ تاریخی در بر نخواهد داشت.

در همین جا شایسته است از تصمیم و اقدام به جا و هوشمندانه متولیان امر مبنی بر ضرورت حفظ یكپارچگی استان پر افتخار مركزی و دست رد زنان بر سینه بدخواهان، نهایت سپاس را داشت.

با این حال و به دلیل كوتاهی های به عمل آمده، باید پذیرفت كه ارتباط ارگانیكی و جاده ای برخی از شهرها و مناطق استان با اراك، با وجود فاصله بسیار كم و از آن مهمتر ارتباط ارگانیكی و جاده ای اراك با تهران، دچار ضعف اساسی بوده و همانگونه كه اشاره شد این كاستی ها به مرحله ای رسیده كه زیان ها و آسیب های فراوانی را متوجه این خطه بی نظیر در كشور نموده است.

(تهدید یكپارچگی استان از بستر این ضعف برمی خیزد) و لذا بایستی در كمترین زمان ممكن نسبت به آن، چاره اندیشی اساسی نمود. به عنوان مثال می توان از عدم وجود جاده مستقیم از محلات، دلیجان و نراق به اراك و به ویژه عدم وجود اتوبان از اراك به تهران از طریق فراهان، آشتیان و تفرش و در ادامه اتصال به اتوبان ساوه و نیز فقدان اتوبان عراق یا عراق عجم در دو سوی اراك به سوی همدان و اصفهان به عنوان كریدور شمال غرب - جنوب شرق در امتداد شمالی زاگرس زیبا قامت نام برد.

شكل هندسی و موقعیت جغرافیایی استان مركزی به صورت مستطیل در جهت شمال به جنوب بر پهنه زیبای ایران گسترده شده است و بیشتر شهرهای استان چونان دانه های مروارید شامل: زرندیه، ساوه، تفرش، اشتیان، فراهان، اراك، شازند و استانه همگی در امتداد طولی این مستطیل و در جهت كریدورهای بسیار با اهمیت شمال - جنوب غرب و شمال- غرب واقع شده در حالی كه هیچ خط، پاره خط و یا جاده مستقیمی به عنوان اتصال دهنده حیات بخش و برقرار كننده ارتباط ارگانیكی و توسعه آفرین این اجزای جدا ناپذیر یك پیكر وجود ندارد و به نظر می رسد زمان تاریخی جبران این كوتاهی فرا رسیده باشد.

در این راستا بیش از آنكه نیاز به احدث اتوبان در مسیر اراك- سلفچگان كه تنها 65 كیلومتر آن در استان مركزی قرار می گیرد و هم اكنون نیز از یك جاده دو خطه برخوردار است ضرورت داشته باشد، شایسته است به دلایلی كه بیان شد، نسبت به احداث اتوبان اراك- ساوه از مسیر فراهان، آشتیان و تفرش كه تمامی آن در درون استان قرار می گیرد اهتمام و اقدام لازم از سوی مردم، مسوولان استان و كشور به عمل آمده و از این طریق، همگان دین خود را نسبت به مردم فرهیخته استان مركزی و بزرگان این سرزمین ادا نمایند.

بدیهی است با شكل گیری این محور زیبا و پر استعداد ارتباطی بین اراك و تهران، علاوه بر خروج مناطق وشهرهای مسیر از بن بست كنونی، ظرفیت های بی پایان فراهان، آشتیان و تفرش نیز به عنوان مكمل مزیت ها و ظرفیت های اراك و ساوه در خدمت توسعه و پیشرفت استان و كشور قرار خواهد گرفت.

همچنین با تسهیل ارتباط در كریدورهای شمال- جنوب غرب و شمال- غرب كشور، علاوه بر كاهش مسیر و كاهش بار ترافیكی در محورهای دیگر، خدمت بی سابقه ای به اقتصاد كشور و بخش وسیعی از جغرافیای ایران شامل استان های خوزستان، لرستان، همدان، كرمانشاه، ایلام و شمال غرب استان اصفهان شامل شهرهای گلپایگان و خوانسار نیز خواهد شد.

اقلیم جنوبی هفتاد قله اراك حد فاصل شهرهای اراك، محلات و خمین به عنوان مثلث گل و گیاه كشور( نام و صفتی كه این جانب طی مقاله ای در دهه 70 برای این منطقه برگزید) دارای بیشترین پتانسیل و ظرفیت در توسعه صنعت گل و گیاه می باشد كه به دلیل بی توجهی و كوتاهی در اتصال محلات به اراك از طریق یك جاده مستقیم، خسارات جبران ناپذیری را تاكنون متوجه اقتصاد استان و شهرهای محلات، دلیجان و نراق نموده است.

بنابراین در صورت احداث محور ارتباطی اراك- محلات و در نتیجه تكمیل ضلع سوم مثلث مذكور و به ویژه همجواری فرودگاه بین المللی اراك با منطقه هفتاد قله، بدون تردید اقتصاد گل و گیاه و حمل و نقل هوایی كشور وارد مرحله جدیدی از حیات خود شده و با تبدیل فرودگاه اراك به پایانه اصلی كشور برای صادرات گل و گیاه و سایر محصولات صنعتی، انقلابی در توسعه استان به وقوع خواهد پیوست.

همانگونه كه اشاره شد، كریدور شمال غرب- جنوب شرق در امتداد شمالی زاگرس از جمله محورهای ارتباطی است كه تماما در منطقه موسوم به عراق عجم قرار داشته كه تاكنون چندان مورد توجه قرار نگرفته است.

از این رو انتظار می رود مردم و مسوولان اراك و استان، احداث اتوبان فرهنگی- تاریخی عراق عجم در دو سوی اراك به سمت همدان و اصفهان را پیگیری و در صدر اولویت های كاری خود قرار دهند.

در آن صورت شهرهایی چون خمین، گلپایگان و خوانسار در مسیر جنوب شرق اراك به طرف اصفهان و فراهان، فرمهین، كمیجان و وفس در مسیر شمال غرب اراك به طرف همدان در راه توسعه تاریخی خود قرار خواهند گرفت. همچنین انتظار می رود حال كه بناست شهر جدیدی به نام امیركبیر و به درستی در اطراف كلان شهر اراك احداث گردد، این شهر در محور با مسمای اراك - فراهان طراحی و اجرا شود، نه در محور سلفچگان.

در پایان لازم است به اطلاع مسوولان كشور رساند كه خواست مردم فرهیخته اما فراموش شده اراك، این است تا مجموعه تاریخی بازار سرپوشیده اراك به همراه 21 سرای كم نظیر و در عین حال فراموش شده آن و نیز طرح و نقشه شطرنجی بنای اولیه شهر در اطراف بازار، مورد توجه ویژه دولت قرار گرفته و در زمره پروژه های ملی اولویت دار در بخش گردشگری و میراث فرهنگی دیده شود.

بدیهی است با انجام مطالعات كامل و استاندارد و سرمایه گذاری به موقع و كافی از محل منابع ملی، می توان ظرفیت های این مجموعه بی نظیر تاریخی در كنار اهتمام ویژه به قابلیت های اكوتوریسمی تالاب میقان در نزدیكی شهر اراك واقع در منطقه فراهان را در خدمت توسعه صنعت توریسم اراك و اقتصاد استان قرار داد.

آنچه بیان شد خواسته های حداقلی و به حق مردم و سرزمینی است كه به گواه تاریخ، بیشترین نقش و تاثیر را در تحولات سیاسی، اجتماعی، علمی و فرهنگی ایران و پیشرفت كشور ظرف دو قرن گذشته داشته است. به امید آن روز كه ایران، اراك و استان مركزی آن شود كه بزرگان آن می خواستند.

منبع: هفته نامه عطر یاس(+)